Mας ντρόπιασες! Nα αυτοκτονήσεις!

Ο πατέρας της Ελίφ τής έδωσε τρεις εναλλακτικές λύσεις: θηλιά, όπλο ή δηλητήριο. Σε ένα πράγμα ήταν κατηγορηματικός: η νεαρή κοπέλα έπρεπε να αυτοκτονήσει, ειδάλλως θα αναγκαζόταν να τη σκοτώσει εκείνος και θα πήγαινε φυλακή. Μετά, ή καλύτερα παράλληλα με τα εγκλήματα τιμής, η Τουρκία γνωρίζει ένα νέο φαινόμενο: τις αυτοκτονίες τιμής.

Το «λάθος» της 18χρονης Ελίφ ήταν ότι αρνήθηκε έναν προσυμφωνημένο γάμο με έναν μεγαλύτερο άνδρα. «Θέλω να συνεχίσω τις σπουδές μου», εξήγησε στους γονείς της. Αυτή η πράξη ανυπακοής όμως εξελήφθη ως ατιμωτική για ολόκληρη την οικογένεια- έγκλημα που τιμωρείται με θάνατο. Όταν ο πατέρας της τη διέταξε να αυτοκτονήσει, η Ελίφ το σκέφτηκε πολύ και σοβαρά. «Τον αγαπούσα τόσο πολύ, ήμουν έτοιμη να αυτοκτονήσω για χάρη του παρ΄ ότι δεν είχα κάνει τίποτα κακό. Αλλά δεν μπορούσα. Αγαπώ πολύ τη ζωή». Οκτώ μήνες τώρα, η νεαρή κοπέλα κρύβεται και φοβάται. Θείοι και άλλοι συγγενείς της την ψάχνουν για να τη σκοτώσουν. Έφτασαν στο σημείο να εισβάλουν ένοπλοι σε ένα καταφύγιο γυναικών που τη φιλοξενούσε.

Η Ελίφ είναι από το Μπατμάν, μια γκρίζα, μελαγχολική πόλη στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας, που της έχει δοθεί το παρατσούκλι «Πόλη των Αυτοκτονιών». Εδώ, τρεις στους τέσσερις αυτόχειρες είναι γυναίκες, ενώ σχεδόν σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο οι άνδρες έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να αφαιρέσουν εκούσια τη ζωή τους. «Πιστεύω πως οι περισσότερες γυναίκες που αυτοκτονούν εξαναγκάζονται να το κάνουν. Ο αριθμός είναι υπερβολικά υψηλός, είναι πολύ ύποπτο. Αλλά είναι σχεδόν αδύνατο να αποδείξεις την αλήθεια», λέει ο Μουσταφά Πέκερ, ο επικεφαλής εισαγγελέας του Μπατμάν. Άλλωστε, ακόμα και εντός της Αστυνομίας, εντός της Εισαγγελίας, υπάρχουν άνθρωποι που στηρίζουν τα εγκλήματα τιμής.

Τα εγκλήματα τιμής έχουν φτάσει σε επίπεδα-ρεκόρ στην Τουρκία- ουσιαστικά μία στις δύο ανθρωποκτονίες εμπίπτει σε αυτήν την κατηγορία. Τα περισσότερα διαπράττονται στις κουρδικές επαρχίες, πλέον όμως καταγράφονται και στις μεγαλύτερες πόλεις: μόνο στην Κωνσταντινούπολη διαπράττεται ένα έγκλημα τιμής κάθε εβδομάδα. Το 2005, ο τουρκικός Ποινικός Κώδικας τροποποιήθηκε προβλέποντας πλέον υποχρεωτική ισόβια κάθειρξη για τους δράστες εγκλημάτων τιμής- στο παρελθόν, οι δολοφόνοι συχνά γλίτωναν με μειωμένες τιμές υποστηρίζοντας πως είχαν προκληθεί. Λίγο μετά τη μεταρρύθμιση, ο αριθμός των γυναικείων αυτοκτονιών άρχισε να σημειώνει σημαντική αύξηση.

Οτιδήποτε μπορεί να «καταδικάσει» μια γυναίκα σε θάνατο από τους συγγενείς της: το να μιλήσει σε έναν άνδρα που δεν είναι συγγενής· το να λάβει ένα SΜS από αγόρι· το να φορέσει στενά ρούχα. Όπως αποκάλυψε ντοκιμαντέρ που μεταδόθηκε προ ημερών από το βρετανικό κανάλι Channel 4, μία γυναίκα βασανίστηκε μέχρι θανάτου μόλις λίγες ημέρες μετά τον γάμο της επειδή ο σύζυγός της ήταν σεξουαλικά ανίκανος και δεν μπορούσε να αντέξει την ντροπή. «Χωρίς τιμή, δεν είμαστε τίποτα», είπε ένας νεαρός άνδρας.

ΠΟΙΝΕΣ ΘΑΝΑΤΟΥ
Μια γυναίκα μπορεί να «καταδικαστεί» επειδή μίλησε σε έναν άνδρα που δεν είναι συγγενής ή έλαβε SΜS από αγόρι ή απλά επειδή φόρεσε στενά ρούχα.

Με μια ματιά

200 και πλέον εγκλήματα τιμής διαπράττονται κάθε χρόνο στην Τουρκία, τα περισσότερα στις ανατολικές επαρχίες Μπατμάν, Ντιγιαρμπακίρ και Μαρντίν 26,2% των γονιών και 25,9% των μαθητών επιδοκιμάζουν τα εγκλήματα τιμής σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε το υπουργείο Παιδείας στις επίμαχες επαρχίες, αν και 64% από όλους τους ερωτηθέντες δήλωσαν πως οι δράστες πρέπει να τιμωρούνται.

5.000 είναι τα θύματα των εγκλημάτων τιμής κάθε χρόνο σε ολόκληρο τον κόσμο, σύμφωνα με το Ταμείο Πληθυσμού του ΟΗΕ Εγκλήματα τιμής δεν διαπράττονται φυσικά μόνο στην Τουρκία αλλά και σε άλλες μουσουλμανικές χώρες (Αίγυπτος, Ιορδανία, Λίβανος, Μαρόκο, Πακιστάν, Συρία, Υεμένη...) καθώς και σε δυτικές χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Βρετανία...), στις κοινότητες των μεταναστών.
Τον Μάρτιο μία Τουρκάλα μετανάστρια στη Γερμανία, η Γκιουλσούμ Σ. ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου επειδή αγάπησε έναν άνδρα χωρίς να τον έχει προεπιλέξει η οικογένειά της και έμεινε έγκυος.

Independent
TANEA