Sunday, October 28

Γκρεκάνοι, Grecia Salentina, Magna Grecia!... με μια μουσική ματιά.

Γυρίζοντας προχθές το βράδυ στο σπίτι άκουγα δεύτερο πρόγραμμα, το οποίο το βράδυ όπως και το ραδιόφωνο της ΝΕΤ μπορεί να γίνουν μεγάλη έκπληξη, ακούω λοιπόν ένα τραγούδι ιταλικό, και λίαν ξεσηκωτικό το οποίο δυστυχώς δεν πρόλαβα να ακούσω την παρουσίαση του αλλά για καλή μου τύχη στην συνέχεια η εκφωνήτρια ανάφερε ότι το συγκεκριμένο τραγούδι είναι ένα εργατικό τραγούδι και η εκτέλεση του ήταν από ένα συγκρότημα που συλλέγει τραγούδια κυρίως από τον Ιταλικό νότο και με επίκεντρο τις ελληνόφωνες περιοχές.
Με το που φτάνω στο σπίτι αρχίζω την ανασκαφή στα cd μου και πολύ εύκολα βρίσκω ένα cd των Γειτονία ή Ghetonia από το Σαλέντο, χωρίς πολύ σκέψη βάζω το 5, το kalinifta, και παράλληλα ανοίγω το computer και αρχίζω να ψάχνω, πολύ γρήγορα βρίσκω τον τίτλο του τραγουδιού που άκουσα στο ραδιόφωνο και έγινε η αφορμή γι αυτή την ανάρτηση.
Επρόκειτο για το Sciur Padrun ένα εργατικό τραγούδι από την Βόρεια Ιταλία που το τραγουδούσαν οι εργάτριες στους ορυζώνες.
H παρακάτω εκτέλεση είναι από την Αnna Identici


έτσι λοιπόν το συγκεκριμένο τραγούδι με πήγε από τον βορά στον νότο να θυμηθώ τραγούδια που είχα να ακούσω χρόνια και επίσης να με κάνει να επιθυμώ διακαώς ένα ταξίδι από την Νάπολη μέχρι την Σικελία, και με επίκεντρο το Salento και την Calabria, να μείνω στα χωριά όπου οι Γκρεκάνοι αντιστέκονται σε όλες τις μελέτες περί αφανισμού της διαλέκτου τους και μιλούν ακόμα Griko - Γκρεκάνικα και φυσικά εξαιτίας ενός, δύο ή μερικών δεκάδων ανθρώπων γίνεται μια σοβαρή προσπάθεια διάσωσης της πολιτιστικής τους ταυτότητας.

KΑΛΥΝΗΦΤΑ
Τι έν΄γλυτσέα τούση νύφτα τι εν΄ώρια
τσ εβώ ε πλώνω πενσέοντα σ εσένα
τσ' ετού μπει στη φενέστρα σου αγάπη μου
της καρδίας μου σου 'νοίφτω τη πένα.

Εβώ πάντα σ' εσένα πενσέω
γιατί σένα φσυχή μου 'γαπώ
τσαι που πάω που σύρνω που στέω
στη καρδιά μου πάντα σένα βαστώ

Καληνύφτα σε 'φήνω τσαι πάω
πλάια σου 'τι 'βω πίρτα πρικό
τσαι που πάω που σύρνω που στέω
στη καρδιά μου πάντα σένα βαστώ.


Ακούστε και το Is oriamu, ένα τραγούδι που με αγγίζει στην καρδιά...



από το φεστιβάλ "Οι Έλληνες συναντούν τους Έλληνες" (Φεβρουάριος 2007)
με τον Roberto Licci και τους Εncardia.
Απλά να σημειώσω ότι η μικρή έρευνα που έκανα, με οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο Roberto Licci είναι ένας από αυτούς που κάνουν μια μεγάλη προσπάθεια στην διάσωση των γκρεκάνικων, έλληνας από το Salento που σχεδόν του απαγορευόταν να μιλά γκρεκάνικα διότι μόνο με τα ιταλικά θα μπορούσε να προοδεύσει στην ζωή του...

E mmu sirni e kardia na su miliso
Fse ci-ppu 'vo kratenno 'sti fsichi
Ma su kanoscio fissa mes ta-ammaddia-mmu
Ce olo to pansieri-mmu tori

Eleune t’ ammaddia-mmu ka se recina
Sto petto-mmu grammeni ‘se vasto
Ce passio nifta to mussai-ssu t’ orio
Ess’ ipuno, jelonta, to toro

Ce ‘mpizzikata a fiddha tis kardia
Ce ternasi sto jema-mu vasto
Mia sikka ca mu fei tin amilia
Ste mu skuriazi ammaddia, on e toro

Ce l termasi ce sikka ce l lumera
Mu sizi ghiani esu manexo
Ce quai momento fse-su pao rotonta
Sa ‘mbakkao fiuru pu jurei nero


και η μετάφραση αυτού:

Δεν θέλει η καρδιά να σου μιλήσει
για κείνο που κρατάει μεσ' την ψυχή
μα σαν κοιτάς εσύ μέσα στα μάτια
την σκέψη μου διαβάζεις στην στιγμή.

Λένε λοιπόν τα μάτια μου σε σένα
βασίλισσα στο στήθος πως βαστώ
και κάθε νύχτα την γλυκειά μορφή σου
σε όνειρο χαρούμενο θωρώ.

Και τρέμουνε τα φύλλα της καρδιάς μου
και πυρετός στο αίμα μου κυλά
σκοτείνιασαν τα μάτια και δεν βλέπω
κι η ανάσα σου μου κόβει την μιλιά.

Τον πυρετό, την φλόγα, το σκοτάδι
μπορείς να διώξεις φως μου μόνο εσύ
σ 'αναζητώ και ψάχνω την δροσιά σου
σα διψασμένο μόνο γιασεμί.


συνεχίζεται με τους GHETONIA, ENCARDIA, CANZONIERE GRECANICO SALENTINO κ.α. ....
καλή ακρόαση !

αυτό το ποστ το έχω ανεβάσει και στο προσωπικό μου blog: Natassastravels

6 comments:

Anonymous said...

Πολύ ενδιαφέρον το θέμα σου και πολύ καλή η παρουσίαση της μουσικής των Γκρεκάνων της κάτω Ιταλίας με τους στίχους, ώστε να δούμε την καθαρά ελληνική προέλευση της διαλέκτου Griko . Καταπληκτικό! Πολύ θα ήθελα κάποτε, να κάνω ένα ταξίδι σε αυτά τα μέρη.

Natassa said...

ευχαριστώ για τα καλά σου σχόλια :)
γενικά οι απανταχού ελληνικές ρίζες είναι ενα θέμα που με ενδιαφέρει πολύ και στο εξής ότι τέτοιο ποστ ανεβάζω στο blog μου θα το ανεβάζω και εδώ.

Anonymous said...

Poli omorfo! Exo k ego rizes apo kato italia! les na prepei na arxiso na to paizo pleon?... xa!!! bravo! tin kalispera mou!

Natassa said...

kalispera Melina! den ksero ti prepei na kaneis , pantos exeis spoudaia katagogi... opos oles tis katagoges fysika, alla ayti exei tosi istoria kai tetoio varos...

maria_pin said...

Το "καλινιφτα" μαζί με άλλα τρία τραγούδια από Κάτω Ιταλία, τα είχε βγάλει η Μελίνα Τανάγρη πολύ πριν από τους Ghetonia, Encardia κτλ, σε έναν φανταστικό δίσκο , τον "37ο παράλληλο", ( αν και μπορεί να ήταν και 38ος, θα σας γελάσω.) Πάντως είναι από τους δίσκους που σημάδεψαν την εφηβεία μου και τον συνιστώ ανεπιφύλακτα!

Πολύ τα χάρηκα τα βίντεο, αλλά και απογοητεύτηκα που το πρώτο δεν δουλεύει!!

Thanks και για τις μεταφράσεις!!

Natassa said...

@maria_pin
πρώτη φορά διαβάζω ότι η Μ. Τανάγρη είχε κάνει τέτοιο δίσκο... θα τον ψάξω ! , στο πρώτο βίντεο απλά φαίνεται το εξώφυλλο του δίσκου, έριξα πολύ ψάξιμο αλλά τίποτα .... πάντως αν βρω θα κάνω update :) ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια:)